1. Người
khuyết tật và cuộc sống
Khuyết tật thể lý ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người khuyết
tật dù khiếm khuyết đó nhẹ hay nghiêm trọng. Nên nhớ rằng nghiêm trọng ở đây
không hoàn toàn xác định được một cách đơn nhất, bởi vì nó không chỉ phụ thuộc
vào bản thân khiếm khuyết mà còn phụ thuộc vào bối cảnh văn hóa, khoa học. Nếu
một người cận thị khá nặng trong thời đại không có kính trợ
giúp thì đó là một vấn đề cực kỳ rắc rối và sẽ bị coi là khuyết tật. Một ví dụ
khác, một cô gái có vết sẹo dài ở mặt và trông khó coi (theo quan điểm của xã
hội) sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến hạnh phúc của cô trong đó có lòng tự trọng bị
tổn thương và khả năng kết hôn theo sự tự lựa chọn thấp. Nhưng rõ ràng là cô
gái đó vẫn có sức khỏe thể chất, tâm thần và giác quan bình thường. Như vậy sự
khuyết tật của cô do quan niệm của xã hội tạo thành, chính những quan niệm của
xã hội và của chính cô đã hạn chế cô nhận biết đầy đủ giá trị cuộc sống. Nếu
vết sẹo đó ở vùng bụng vấn đề lại khác hoàn toàn...Những điều trên cho thấy, sự cải tiến của khoa học công nghệ và sự điều chỉnh thái độ đúng đắn của người lành khiến nhiều người khuyết
tật cảm thấy dễ chịu, nhẹ nhàng và an tâm mà vui sống hơn.
2. Những khó khăn của người khuyết tật
Người khuyết gặp rất nhiều khó
khăn trong cuộc sống: học tập, việc làm, hôn nhân, kỳ thị... Những khó khăn đó
tác động qua lại lẫn nhau, là nguyên nhân và kết quả của nhau do vậy chúng tạo
thành một vòng luẩn quẩn những khó khăn cho người khuyết tật. Sự giúp đỡ lớn về
vật chất không phải ai cũng làm được nhưng về tinh thần thì khác. Ai cũng có
thể giúp được không ít thì nhiều chỉ cần sự thành tâm mà thôi.
a. Học tập
Với sự giới hạn của mình, đặc
biệt là ở người khuyết tật về trí tuệ hoặc cơ quan thu nhận cảm giác (khiếm
thính, khiếm thị) khả năng tiếp thu tri thức rất khó khăn, nhưng khuyết tật vận
động thì bị ảnh hưởng ít hơn. Người khuyết tật cần một hình thức giáo dục đặc
biệt phù hợp với đặc điểm khiếm khuyết của mình. Mặc khác, đôi
khi sự đầu tư về cơ sở vật chất dành cho việc giáo dục cho người khuyết tật còn
quá ít do kèm theo thiếu hỗ trợ của gia đình cho nên việc duy trì học tập tiến
lên của người khuyết tật không nhiều. Vì vậy, khi tiếp xúc với người khuyết
tật, chúng ta nên hiểu, thông cảm với cách ăn nết ở, đặc biệt là kiến thức của
người khuyết tật.
b.
Việc làm
Khó khăn trong học tập, cùng
với khuyết tật ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xin việc làm trong các công ty,
xí nghiệp hay tổ chức cá nhân... Ngoài ra, một số công việc có đòi hỏi mà người
khuyết tật khó thực hiện tốt được đối với thể lý dù kiến thức dư thừa. Cho nên,
chúng ta cần nhìn ra khuyết tật hầu chọn việc, giao việc đúng với khả năng và phù
hợp với khuyết tật của họ. Như thế, họ cảm thấy là những người hữu dụng và
trọng dụng hầu tự vươn lên và yêu người, yêu đời mà vui sống.
c. Hôn nhân
Ngày nay, còn rất nhiều người
khuyết tật gặp nhiều cản trở trong tìm kiếm hạnh phúc lứa đôi. Người khuyết tật
khó lập gia đình hơn người bình thường, điều này có nhiều nguyên nhân. Theo
nguyên lý chung, con người có xu hướng lựa chọn bạn đời có bộ gien tốt, do vậy
người khuyết tật thường bị cho là lựa chọn "dưới tiêu chuẩn".
Cho nên, nhiều người cho rằng người khuyết tật chỉ nên kết hôn với người khuyết
tật, chứ người lành sao kết hôn với người khuyết tật vì chưng sợ “gien xấu”.
Qủa thật đây là quan điểm thể hiện sự phân biệt đối xử hết
sức rõ ràng. Thứ nữa nếu một người lành lặn yêu người khuyết tật, gia đình -
đặc biệt là bố mẹ của người không khuyết tật thường phản đối vì họ sợ rằng nếu
lấy con họ sẽ khổ. Ngoài ra là
những lo sợ về di truyền,
khả năng chăm sóc con cái yếu kém và khó khăn sau này do bệnh nặng thêm, kinh
tế khó khăn, xấu hổ với xã hội...
Mặc khác, người khuyết tật cũng
thường có mặc cảm mình làm
khổ người yêu với suy nghĩ sai lầm kiểu như: Đáng ra anh (cô) ấy sẽ hạnh phúc hơn nếu yêu và lấy người lành
lặn. Nói chung, dư luận xã
hội cho rằng sẽ là đôi đũa lệch nếu như một cô gái
khỏe mạnh lấy một chàng trai khuyết tật (hoặc ngược lại) và nghĩ rằng họ đến
với nhau vì một lý do khác chứ không phải tình yêu. Nên nhớ rằng đúng là có
những khó khăn nhất định trong hôn nhân đối với người khuyết tật nhưng hạnh
phúc gia đình không chỉ phụ thuộc duy nhất vào việc người nào đó có khuyết tật
hay không, mà hạnh phúc gia đình phải dựa vào tình yêu chân thật. Nếu đôi bạn có tình yêu chân thành xuất phát từ
con tim thì dù khi thịnh vượng cũng lúc gian nan, khi khuyết tật cũng như lành
lặn, họ vẫn yêu nhau và hạnh phúc suốt đời. Ngược lại, nếu tình yêu đôi bạn
dành cho nhau mà giả dối thì dù có lành lặn vẫn khổ, có thể gây khuyết tật tâm
hồn và thể xác suốt đời nữa là khác.
Chúng ta nên nhớ rằng ông bà ta
có câu: “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”.
Ông bà muốn dạy rằng chúng ta đừng đánh giá nhau bằng hình dáng bên ngoài mà
bên trong. Cho nên, đừng vì người ta khuyết tật mà cho họ là thế này thế nọ… họ
cũng là con người như chúng ta, họ cũng có những phẩm giá, nghị lực, tâm hồn
đáng trân trọng. Vì vậy, chúng ta hãy đến với họ với tấm lòng chân thành, yêu
thương và quí mến họ như mình ta vậy. Vì chưng, xã hội là cộng đồng người trong
đó có người hiền người dữ, người khỏe mạnh, người ốm đau, người lành lặn va
người khuyết tật sống chung với nhau. Để cuộc sống chung này không “đụng”, cần
có một tấm lòng. Tấm lòng đó là sự hiểu biết, cảm thông, chịu đựng, tha thứ và
yêu thương nhau.
d. Tâm lý
Tâm lý của khá đông người
khuyết tật là mặc cảm,
tự đánh giá thấp bản thân mình so với những người bình thường khác. Nhiều người
khuyết rất nhạy cảm hay mặc cảm ngoại hình, tức là
sự chú trọng quá mức đến khiếm khuyết cơ thể của mình đến nỗi chẳng muốn vươn
lên, vượt qua và hòa nhập. Tuy nhiên điều này không phải luôn luôn đúng, người
ta nhận thấy cũng có nhiều người khuyết tật nỗ lực tồn tại, vươn lên, vượt qua,
hòa nhập, giao lưu, lập gia đình, sinh con cái như những người lành lặn. Họ coi
khuyết tật như một “tai nạn” để rồi vượt lên chính mình. Vì vậy, hỡi các bạn
khuyết tật hãy biết chấp nhận chính mình, hãy can đảm vươn lên dù khó khăn hầu
làm cuộc sống chúng ta thêm vui tươi và hy vọng thay cho u sầu đắng cay. Còn
các bạn khỏe mạnh, các bạn hãy hiểu, cảm thông, giúp đỡ, tạo điều kiện tốt cho
người khuyết tật hầu họ có thể có tinh thần, có ý chí, có niềm vui và có tình
người để hòa nhập xã hội mà vui sống.
e. Kỳ thị - Phân biệt
đối xử
Sự phân biệt đối xử của cộng đồng là nguyên nhân chính làm cản trở người
khuyết tật có cuộc sống tốt đẹp. Cản
trở lớn nhất với người khuyết tật là kỳ thị, nó là rào cản
vô hình nhưng tàn nhẫn đẩy nhiều người ra bên lề của cuộc sống. Và kỳ thị không phải là vấn đề thuộc vật
chất, của khoa học kỹ thuật - nó là vấn đề thuộc tâm lý, và sự ý thức sâu xa
giá trị sống của con người - mà không phải là lòng thương hại - nhưng là lòng
cảm thông thực sự sẽ chỉ hướng cho hành động đúng đắn của chúng ta.
Cho nên, người khuyết tật cần lắm thái độ tôn trọng, không kỳ thị của
mọi người để có thể tự tin và vui sống hơn. Đồng thời cũng cần hiểu rằng, bất
cứ người lành lặn nào cũng có nguy cơ tiềm ẩn trở thành người khuyết tật.
Thạch
Nguyễn
Quang Quốc
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét