Thưa cha, năm nay là năm Giáp Ngọ, ngựa. Xin cha cho biết Thánh Kinh có nói đến con ngựa không? Sách
nào? Ý nghĩa ra sao?
TRẦM THIÊN THU trả lời,
Ca dao, tục ngữ và thành ngữ nói nhiều về Ngựa. Người
ta dùng Ngựa để ví von nhiều thứ. Về sự thẳng thắn: “Thẳng như ruột Ngựa”;
về tình đoàn kết: “Một con Ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ”; về sự nhanh nhẹn: “Nhanh
như Ngựa vía”; về sự bất lương: “Đầu Trâu, mặt Ngựa”; về sự phú quý:
“Lên Voi, xuống Ngựa”; về sự không trung thành: “Thay Ngựa, đổi chủ”;
về sự tham lam: “Được đầu Voi, đòi đầu Ngựa”; về sự may rủi: “Tái ông
mất Ngựa”; về sự bền chí: “Muốn đi xa phải giữ sức Ngựa” (ngạn ngữ
Pháp); về sự lãnh đạo: “Cầm cương, nảy mực”; về sự cẩn trọng: “Nhất
ngôn ký xuất, tứ mã nan truy” (một lời nói ra, bốn Ngựa đuổi không kịp)…
Còn Thánh Kinh nói gì về con Ngựa? Ngựa tốt hay xấu?
Thánh Kinh có nhiều chuyện về Ngựa, nhiều lần đề cập con Ngựa, chỉ riêng Chúa
Giêsu lại không hề nhắc tới con Ngựa lần nào.
Sách Sáng Thế nói: “Người ta đưa các đàn vật của họ
đến cho ông Giuse, và ông đã cho họ bánh, đổi lấy ngựa, lấy đàn
chiên dê, đàn bò và lấy lừa. Năm đó, ông cung cấp bánh cho họ, đổi lấy tất cả
những đàn vật của họ” (St 47,17).
Sách Xuất Hành cho biết: “Nếu ngươi không chịu thả
cho chúng đi, mà cứ cầm giữ lại, thì này tay của Đức Chúa sẽ giáng ôn dịch rất
nặng xuống trên súc vật của ngươi ở ngoài đồng, trên ngựa, lừa, lạc đà,
bò bê và chiên cừu” (Xh 9,2-3).
Sách Đệ Nhị Luật kể lại: “Người cho nó phóng
ngựa trên các vùng đất cao trong xứ, nó được ăn hoa màu đồng ruộng; Người
cho nó nếm mật ong chảy ra từ hốc đá, nếm dầu từ tảng đá hoa cương” (Đnl 32,13).
Sách Giô-suê tường thuật: “Chúng ra đi, chúng và
tất cả các binh sĩ của chúng, một đám dân đông đảo, nhiều như cát ngoài bãi
biển, cùng với vô số ngựa xe” (Gs 11,4).
Về chiến thắng ở Mê-rôm, chính Thiên Chúa đã phán với
ông Giô-suê: “Đừng sợ chúng, vì ngày mai cũng vào giờ này, Ta sẽ nộp thây
của tất cả bọn chúng cho Ít-ra-en; ngươi sẽ chặt nhượng chân ngựa và
phóng hoả đốt chiến xa của chúng” (Gs 11,6). Và Kinh thánh cho biết: “Ông
Giô-suê xử với quân thù như Đức Chúa đã phán với ông: Ông đã chặt nhượng
chân ngựa và phóng hoả đốt chiến xa” (Gs 11,9).
Sách Thủ Lãnh nói: “Vó ngựa vang rền trên
mặt đất, đoàn thiên lý mã phi nhanh, phi thật nhanh” (Tl 5,22).
Khi dân xin một ông vua, Sa-mu-en nói: “Đây là
quyền hành của nhà vua sẽ cai trị anh em. Các con trai anh em, ông sẽ bắt mà
cắt đặt vào việc trông coi xe và ngựa của ông, và chúng sẽ chạy đàng
trước xe của ông” (1 Sm 8,11). Sách Sa-mu-en cho biết: “Vua Đa-vít bắt
được của vua ấy một ngàn bảy trăm kỵ binh và hai mươi ngàn bộ binh; và vua
Đa-vít đã cắt gân chân tất cả những con ngựa kéo xe, chỉ chừa lại một
trăm” (2 Sm 8,4). Sách Sa-mu-en tường thuật: “Áp-sa-lôm đóng cho mình
một cỗ xe, với những con ngựa và năm mươi người hộ tống” (2 Sm 15:1).
Áp-sa-lôm đã thưa với vua: “Xin cho phép con đi Khép-rôn để con giữ trọn lời
đã khấn hứa với Đức Chúa, vì khi còn ở Gơ-sua miền A-ram, tôi tớ ngài đã có lời
khấn hứa rằng: Nếu quả thực Đức Chúa cho con trở về Giêrusalem, thì con sẽ thờ
phượng Đức Chúa” (2 Sm 15:7-8). Vua chúc y đi bình an. Y lên đường đi
Khép-rôn nhưng đã tạo phản và lên ngôi tại Khép-rôn (2 Sm 15:10).
Hoàng tử A-đô-ni-gia, con của bà Khác-ghít, tự xưng
vương mà rằng: “Ta sẽ làm vua!”. Chàng sắm xe, ngựa, và kiếm được
năm mươi người chạy đàng trước mình (1 V 1,5).
Sách Các Vua cho biết: “Vua Sa-lô-môn có bốn ngàn
ngăn chuồng cho ngựa kéo và mười hai ngàn con ngựa cưỡi” (1 V 5,6).
Hoặc nhắc tới Ngựa theo cách khác: “Tất cả các thành làm kho dự trữ mà vua
Sa-lô-môn sẵn có, các thành giữ xe trận, các thành nuôi ngựa và tất cả
những gì vua Sa-lô-môn muốn xây cất ở Giêrusalem, ở Li-băng và trong toàn lãnh
thổ thuộc quyền vua” (1 V 9:19).
Nói về xa mã của Vua Sa-lô-môn, Sách Các Vua cho biết:
“Mỗi vị đều mang lễ vật: đồ bạc, đồ vàng, y phục, vũ khí, hương liệu, ngựa
và lừa. Cứ thế từ năm này qua năm khác.26 Vua Sa-lô-môn tập trung xe và ngựa,
xe có một ngàn bốn trăm cỗ, và ngựa có mười hai ngàn con. Vua để chúng ở
các thành có xe, bên cạnh vua tại Giêrusalem” (1 V 10,25-26). Và cũng nói
tới giá mua Ngựa: “Ngựa của vua Sa-lô-môn được nhập từ Ai-cập và Cơ-vê. Các
thương gia của vua đến tận Cơ-vê mua ngựa theo đúng giá. Một chiếc xe
bán ra từ Ai-cập là sáu trăm se-ken bạc, và một con ngựa là một trăm năm
mươi. Đối với tất cả các vua Khết và các vua A-ram, nhờ các thương gia làm
trung gian mua vào, thì cũng thế” (1 V 10,28-29).
Sách Tông Đồ Công Vụ cho biết: “Phải
có sẵn ngựa cho ông Phaolô, để đưa ông ấy an toàn đến với tổng trấn
Phê-lích” (Cv 23,24).
Còn Thánh Gia-cô-bê dùng hình ảnh con Ngựa để nói về
con người: “Nếu ta tra hàm thiếc vào miệng ngựa để bắt chúng vâng lời, thì
ta điều khiển được toàn thân chúng. Nói về ngựa để nói về con người: “Anh em
cũng hãy nhìn xem tàu bè: dù nó có to lớn, và có bị cuồng phong đẩy mạnh thế
nào đi nữa, thì cũng chỉ cần một bánh lái rất nhỏ để điều khiển theo ý của
người lái. Cái lưỡi cũng vậy: nó là một
bộ phận nhỏ bé của thân thể, mà lại huênh hoang làm được những chuyện to lớn.
Cứ xem tia lửa nhỏ bé dường nào, mà làm bốc cháy đám rừng to lớn biết bao!” (Gc
3,3-5).
Sách Khải Huyền nhắc tới Ngựa nhiều nhất trong các
sách trọn bộ Kinh thánh:
1. “Tôi thấy một con ngựa trắng, và người cỡi ngựa mang cung. Người
ấy được tặng một triều thiên và ra đi như người thắng trận, để chiến thắng”
(Kh 6,2).
2. “Một con ngựa khác đi ra, đỏ như lửa, người cỡi ngựa nhận được
quyền cất hoà bình khỏi mặt đất, để cho người ta giết nhau; người ấy được ban
một thanh gươm lớn. Khi Con Chiên mở ấn thứ ba, thì tôi nghe Con Vật thứ ba hô:
‘Hãy đến!’. Tôi thấy: kìa một con ngựa ô, và người cỡi ngựa cầm
cân trong tay” (Kh 6,4-5).
3. “Tôi thấy một con ngựa xanh nhạt, và người cỡi ngựa mang tên là
Tử thần, có Âm phủ theo sau” (Kh 6,8).
4. “Hình dạng châu chấu giống như ngựa sẵn sàng vào trận; trên đầu
chúng có cái gì như thể triều thiên bằng vàng, còn mặt chúng thì như mặt người”
(Kh 9,7).
5. “Ngực chúng khác nào áo giáp sắt, và tiếng cánh chúng đập, như tiếng xe nhiều
ngựa kéo đang xông vào trận” (Kh 9,9).
6. “Trong thị kiến, tôi thấy ngựa và người cỡi ngựa như thế
này: chúng mặc áo giáp màu lửa, màu huỳnh ngọc và diêm sinh; đầu ngựa
như đầu sư tử, và mõm chúng phun ra lửa, khói và diêm sinh. Một phần ba loài
người bị ba tai ương ấy giết, tức là lửa, khói và diêm sinh từ mõm ngựa phun
ra. Quả thế, quyền phép của ngựa thì ở mõm và ở đuôi chúng, vì đuôi
chúng như rắn, có đầu, và chúng dùng đầu ấy mà làm hại” (Kh 9,17-19).
7. “Người ta đạp nho trong bồn đặt ở ngoài thành, máu tự bồn trào ra ngập
đến hàm thiếc ngựa và lan đến một ngàn sáu trăm dặm” (Kh 14,20).
8. “Hàng hoá đó là: vàng, bạc, đá quý, ngọc trai; vải gai mịn, vải đỏ tía,
tơ lụa, vải đỏ thẫm; gỗ trầm, đồ bằng ngà, đồ bằng gỗ quý, bằng đồng, bằng sắt,
bằng cẩm thạch; quế, sa nhân, hương thơm, mộc dược, nhũ hương; rượu, dầu, tinh
bột, lúa mì, súc vật, chiên cừu, ngựa, xe, thân xác, và cả linh hồn
người ta nữa” (Kh 18,12-13).
9. “Tôi thấy trời rộng mở: kìa một con ngựa trắng, và người cỡi ngựa
mang tên là Trung thành và Chân thật, Người theo công lý mà xét xử và giao
chiến” (Kh 19,11).
10. “Các đạo quân thiên quốc đi theo Người, họ cỡi ngựa trắng, mặc áo
vải gai mịn trắng tinh” (Kh 19,14).
11. “Tôi lại thấy Con Thú và vua chúa trên mặt đất, cùng với các đạo quân
của chúng, tụ tập lại để giao chiến với Đấng cỡi ngựa và đạo quân của
Người” (Kh 19,19).
12. “Những người còn lại bị thanh gươm phóng ra từ miệng Đấng cỡi ngựa
giết chết, và mọi loài chim được ăn no thịt của chúng” (Kh 19,21).
Nói về Ngựa trong Thánh Kinh, có lẽ đặc biệt nhất là
“cú ngã ngựa chí mạng và nhớ đời” của Thánh Phaolô, nhờ cú ngã ngựa đó mà ông
“nên người”. Khi ông hăng hái và hung hãn phi ngựa đi khắp nơi lùng bắt những
người “cả gan” dám tin theo Chúa Giêsu, ông ngã xuống đất và nghe có tiếng nói
với ông: “Sa-un, Sa-un, tại sao ngươi bắt bớ Ta?” (Cv 9,4). Thánh Phaolô
kể lại: “Tất cả chúng tôi đều ngã nhào xuống đất, và tôi nghe có tiếng nói
với tôi bằng tiếng Híp-ri: “Sa-un, Sa-un, tại sao ngươi bắt bớ Ta? Đá lại mũi
nhọn thì khốn cho ngươi!” (Cv 26,14). Thật may phước cho ông, vì ông được
Thiên Chúa bảo vào thành và được ông Kha-na-ni-a đặt tay và nói: “Anh Sa-un,
Chúa đã sai tôi đến đây, Người là Đức Giêsu, Đấng đã hiện ra với anh trên đường
anh tới đây. Người sai tôi đến để anh lại thấy được và để anh được đầy Thánh
Thần” (Cv 9,17). Từ đó, một Sao-lê bạo ngược đã biến thành một Phaolô
nhân chứng nhiệt thành của Đức Kitô. Và mỗi khi có thể, Thánh Phaolô vẫn vui vẻ
hay nhắc lại “kỷ niệm” cũ: “Tôi ngã xuống đất và nghe có tiếng nói với tôi:
Sa-un, Sa-un, tại sao ngươi bắt bớ Ta?” (Cv 22,1).
Tóm lại,
Sách Khải Huyền có nhiều câu nhắc tới ngựa. Thánh Gioan cho biết thị kiến về
những con ngựa: “Một con ngựa trắng, và người cỡi ngựa mang cung. Người ấy được tặng một
triều thiên và ra đi như người thắng trận, để chiến thắng” (Kh 6:2).
Và một thị kiến khác: “Một con ngựa ô, và
người cỡi ngựa cầm cân trong tay” (Kh 6:5). Rồi lại thị kiến khác: “Một con ngựa xanh nhạt, và người cỡi ngựa mang tên
là Tử thần, có Âm phủ theo sau” (Kh 6:8). Vậy,
Trời sinh
ra nhiều giống Ngựa
Có Ngựa
ngoan, Ngựa bất kham
Khải Huyền
của Thánh Gioan
Thấy xuất
hiện bốn loại Ngựa (b)
Đó là Ngựa
Xanh, Ngựa Đỏ
Đó là Ngựa
Trắng, Ngựa Đen
Bạch Mã
hiển hách thiện toàn
Đẩy tăm
tối, phi cao vút
Như Chúa
hủy diệt thần chết
Khi Ngài
phục sinh vinh quang
Ngựa Đỏ rực
ánh lửa hồng
Như thời
tuổi trẻ sung mãn
Biểu tượng
hướng về sự thiện
Hăng say
phục vụ, quên mình
Ngựa Ô sắc
diện thật kinh
Báo Chúa
vinh quang ngự đến
Ngựa Ô phai
nhòa vĩnh viễn
Hết sầu
khổ, hết đau buồn
Ngựa xanh
biểu tượng thế gian
Vẫn sống
qua từng ngày tháng
Phải biết
sống cho xứng đáng
Làm chứng
cho Đức Kitô
Lữ hành lóc
cóc Ngựa phi
Quyết không
tắt ngang, tắt dọc
Không ngừng
phi về phía trước
Phi cho đến
tận Nước Trời.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét